Znajdź informacje o wybranym aucie
Reklama

Cosworth - firma tworząca silniki dla Astona, Bugatti i F1 od kulis

W świecie wyśrubowanych norm emisji Cosworth potrafi budować wolnossące V8 i V12. Jak oni to robią?

Redakcja EVO

autor: Redakcja Evo

25 marca 2025
Cosworth silniki i fabryka
15

Cosworth właśnie teraz ma swój wielki moment. Dziesięć lat temu chyba nikt nie przewidywał, że wysokoobrotowe, pół-wyczynowe silniki wolnossące o dwucyfrowej liczbie cylindrów będą miały swój renesans, ani że rzeczona firma inżynieryjna z Northampton będzie tak chętnie wybierana przez koncerny do projektowania i produkowania dedykowanych silników do samochodów sportowych. A przecież właśnie tak jest. W ostatnich latach w tym miejscu powstało 4-litrowe V12 dla GMA T.50T.33, a w tej chwili kończy się proces rozwoju 8.3-litrowego V16 dla Bugatti Tourbillon i trwają prace nad kręcącym się do 15 tys. obrotów V10 dla hipersamochodu Adriana Neweya - RB17.

Najbardziej niesamowite nie są same parametry tych silników, ale fakt, że są one w pełni zgodne z obowiązującymi normami emisji - inaczej nie mogłyby trafiać do samochodów drogowych. To o tyle niezwykłe, że w innych częściach rynku byliśmy świadkami powszechnego przyjęcia turbodoładowania, albo wycofywania o wiele bardziej skromnych silników, ponieważ ich adaptacja do nowych norm byłaby nieopłacalna.

Za konstrukcją silników V12 dla Aston Martina oraz Gordon Murray Automotive stoi właśnie Cosworth.

Silnik, który rozpoczął całą tę transformację to oczywiście 6.5-litrowe V12 stworzone przez Coswortha dla Aston Martina Valkyrie. Dyrektor handlowy Coswortha, Chris Willoughby, tak wspomina etap przetargu: “Przeprowadziliśmy symulację i przekazaliśmy ludziom z Aston Martina, że zmieścimy się w normach. A to nie jest tak, że można te normy prawie spełnić. Jeśli się ich nie spełni, cały program kończy się fiaskiem. Niektóre bardziej mainstreamowe firmy konsultingowe stwierdziły, że silnik ten nie będzie w stanie osiągnąć pożądanej emisji spalin. Ponownie przeprowadziliśmy analizę i, cóż, pomyśleliśmy, że jest to do osiągnięcia.”

“Wszyscy w firmie musieli trzymać rękę na pulsie. Zmagaliśmy się z kilkoma problemami, ale udało się. Reakcja rynku na taki silnik i fakt, że było to wolnossące V12 o tak odmiennej ścieżce dźwiękowej, otworzyła nam drogę do innych tego typu zleceń. Nagle wszyscy zrozumieli, że potrafimy tworzyć jednostki spełniające wszystkie wymogi i dajemy na nie gwarancję na 80 000 km. Do kogo innego można pójść gdy chce się mieć taki silnik? Staliśmy się ‘domyślnym’ odbiorcą takich zleceń i odmieniło to naszą firmę.”

Cosworth fabryka 2025
15

Willoughby’emu przypomina to inne, znacznie wcześniejsze sukcesy firmy: “Gdy spojrzymy na historię, są tylko dwa wydarzenia tak znaczące dla losów firmy, takie które odmieniły Coswortha na zawsze. Pierwszym było przystąpienie do prac nad silnikiem DFV (finansowany i firmowany przez Forda motor 3.0 V8 napędzający dominujące bolidy Formuły 1 od późnych lat 60. do wczesnych 80.), a drugim V12 dla Valkyrie. Jako firma próbowaliśmy wielu rzeczy. Niektóre z nich były mniej udane, jak aftermarketowe części tuningowe na rynek USA, inne całkiem niezłe - nasze silniki do dronów uważam za bardzo udane. Ale cały ten biznes wokół hipersamochodów to zupełnie inny poziom. Właściwie to trochę jak wyścigi. Wyprodukowaliśmy około 1000 jednostek DFV, a jeśli spojrzysz na silnik dla Gordona Murraya, prawdopodobnie będziemy w podobnym rzędzie wielkości. Osiągi DFV są nieco niższe niż te w GMA V12, ale ten drugi spełnia normy emisji spalin, ma gwarancję na 80 000 km i można jeździć z nim po mieście i tak dalej.”

Brytyjski Cosworth jest twórcą najbardziej utytułowanego silnika Formuły 1: Ford DFV V8.

Dr Florian Kamelger, który latem został mianowany dyrektorem generalnym Cosworth, ma doświadczenie w sprzedaży hipersamochodów. Mówi, że istnieje wiele luksusowych marek, których klienci chcą V12 lub czegoś podobnego. „Ostatecznie w tym środowisku chodzi o to, czego chce klient końcowy. Ludzie kupujący hipersamochody powiedzą ci, że chcą jak najmniejszej elektryfikacji: „Jeżdżę moim Taycanem do klubu golfowego, ale w weekend musi być dźwięk, musi być spalanie, musi być hałas, muszą być wysokie obroty, wszystkie tego typu rzeczy”.

"Doświadczenie firmy Cosworth w opracowywaniu silników wyścigowych daje jej podejście can-do" mówi. „Było wielu ekspertów, którzy wątpili w fakt, że Valkyrie V12 spełnia normy emisji spalin. Myślę jednak, że tutejsze talenty pomyślały nieszablonowo i znalazły sposób, aby to zrobić. To samo zrobiliśmy z silnikiem V12 dla Gordona Murraya, a także z Bugatti V16”.

Cosworth silnik V16 bugatti
15

“Tworzenie wysokoobrotowych silników zmusza do rozwiązywania problemów w stylu ‘małych projektów naukowych’" mówi Willoughby. Cosworth jest w końcowej fazie rozwoju i wdrożenia do produkcji silników Bugatti 8.3 V16. Są to jednostki tak monumentalne jak wskazują na to ich liczby. Każda głowica wygląda jakby miała z metr długości, ale silnik ten będzie wkręcał się do 9000 obrotów równie dobrze jak czterocylindrowy VTEC Hondy, albo, co ważniejsze, jak V12 w nowym Ferrari 12Cilindri.

Willoughby bierze do rąk wałek rozrządu z Tourbillona i pokazuje nam tłumik drgań wbudowany w koło napędowe wałka, opracowany z myślą o złagodzeniu niepożądanych wibracji. Kolejną innowacją jest wieloramienny “pająk” rozpryskujący olej od spodu na denko tłoka w celu jego chłodzenia, co po części wyjaśnia dlaczego przepływ oleju w tym V16 wynosi 2 litry na sekundę. Na innym regale znajdują się tłoki i korbowody do GMA V12. Silnik ten kręci się do 12 100 obrotów na minutę i posiada tłoki z metalową matrycą w stylu Formuły 1, uformowane z lekkiego i wytrzymałego kompozytu wzmocnionego węglikiem krzemu i lotniczych stopów aluminium.

Willoughby wspomina, że kiedy projektowali V16 dla Bugatti, Grupa VW przysłała swoich inżynierów zajmujących się układami napędowymi: „Wysłuchali co mamy do powiedzenia, przeanalizowali dane i powiedzieli: ‘Ci faceci wiedzą, co robią’.”

Reklama

Najnowszym zleceniem Coswortha jest wolnossące 8.3 V16 dla Bugatti Tourbillon.

„Naprawdę trudny w cyklu emisji jest pierwszy etap, gdy silnik jest zimny” - mówi. „Robimy wiele rzeczy, aby upewnić się, że po wstrzyknięciu pierwszej porcji paliwa spali się ono naprawdę dobrze. Jeśli posłuchasz, jak silnik Valkyrie lub GMA pracuje na biegu jałowym, obroty silnika są dość wysokie. Chcemy przygotować silnik do tego, aby pierwszy zapłon był naprawdę dobry i nie przerywał od pierwszych momentów po rozruchu. Uruchamiamy silnik w warunkach, które dostarczają bardzo dużo ciepła do katalizatorów. Zasadniczo jest to bardzo opóźniony zapłon. W przypadku wielu silników spowoduje to wypadanie zapłonu, ale nasze silniki po prostu wytwarzają mnóstwo ciepła wydechowego, które rozgrzewa katalizator, co oznacza niską emisję”.

Cosworth zakład northapmton
15

Kamelger twierdzi, że obecnie Cosworth jest w optymalnej kondycji. Produkcja oscyluje wokół 600-700 silników rocznie, ale wciąż jest potencjał na wzrost, może nawet do nieco powyżej tysiąca jednostek rocznie. Zaprojektowanie i wyprodukowanie silnika od zera to proces trwający 4 lata, więc każdy projekt startujący w tej chwili będzie już musiał spełniać przyszłe normy emisji Euro 7. “W tej normie jest coś co nazywa się lambda-1, według czego silniki nie będą mogły podawać zbyt dużej dawki paliwa.” wyjaśnia Willoughby. “Większość silników podaje zbyt duże dawki przy maksymalnej mocy, dla pewności że elementy takie jak głowice czy katalizatory nie są zbyt gorące. Według nowych przepisów nie będzie to dozwolone. Mamy więc tutaj silnik-muła, na którym testujemy różne nowe technologie prowadzące nas do spełnienia również norm Euro 7. Nie chcemy jednak zmniejszać mocy. Stanowi to sprzeczność z naszą naturą, więc opracowujemy sposoby na obniżenie temperatury spalin bez obniżania mocy. Teraz przeprowadziliśmy testowe cykle emisji według Euro 7, więc jesteśmy całkowicie pewni, że poradzimy sobie także z następną generacją silników w świetle nowych norm emisji.”

Nie sztuką jest zaprojektować ogromny, mocny silnik V12. Sztuką jest sprawić, aby spełniał on współczesne normy emisji.

“U producentów mainstremowych często dochodzi do rozmycia zakładanych celów. My nigdy tego nie robimy. Przeprowadzamy studium koncepcyjne i na jego podstawie opracowujemy krzywą mocy, po czym nie obniżamy jej nawet o 10 koni w celu ułatwienia sobie życia. Bardzo staramy się, aby osiągnąć zakładane liczby. Z drugiej strony, na przykładzie Valkyrie, myślę, że 950 KM było naszym celem, ale po sprawdzeniu testowej jednostki na hamowni zauważyliśmy, że możemy pójść dalej, więc ostatecznie uzyskaliśmy 1000 KM.”

Cosworth symulator
15

Podczas naszej wizyty na tej samej hamowni zamontowana jest wyczynowa wersja silnika Valkyrie V12, z parametrami obniżonymi w celu spełnienia regulaminu technicznego klasy LMDh. „Docelowe osiągi są znacznie niższe niż w przypadku silnika drogowego”, mówi Willoughby, ”więc ponownie optymalizujemy go pod kątem różnych rzeczy - oszczędności paliwa i tym podobnych. To nietypowy kierunek rozwoju, brać coś, co ma tak wysoką wydajność w pełni certyfikowany sposób, a następnie przenosić to na tor wyścigowy i obniżać osiągi”.

Następny silnik Coswortha na pewno nie będzie miał żadnych kompromisów - mowa o kręcącym się do 15 000 obrotów, 90-stopniowym V10 dla hipersamochodu RB17. W osiągnięciu celów ma mu pomóc zastosowanie pneumatycznego napędu rozrządu podobnego jak w silnikach V10 Formuły 1 z wczesnych lat 2000. Jednym z nich był 3-litrowy Cosworth, który trafiał między innymi do pierwszego bolidu Red Bulla. Od kiedy zapowiedziano RB17, Lanzante mające na koncie montaż płaskiego silnika F1 TAG z lat 80. do starego 911 odgraża się, że stworzy wersję tego hipercara z homologacją drogową. Pewnie zastanawiacie się kogo poproszą, aby V10 spełniało wszystkie potrzebne normy?

Michał Sztorc z nową okładką EVO Magazine
PREMIERA EVO
Już jest nowe EVO Magazine. Rower na okładce?! Co im strzeliło do głowy?!

Motocykl i rower Ducati oraz Lamborghini Huracán Sterrato na okładce szesnastego wydania EVO mówią, że wiosna jest za rogiem!

28 lutego 2025
Yokohama on Tour - Puszcza Białowieska - zimą
Prezentacja Partnera
Ruszamy na wschód do Puszczy Białowieskiej

Niekończące się magiczne lasy, dzika przyroda, puste drogi, miejsca, do których nie dotarła cywilizacja - czas na weekendowy wypad samochodem!

28 lutego 2025
Ducati Panigale V4 na torze
Prezentacja Partnera
Co na nas czeka w salonach Ducati w 2025 roku?

Nowa linia na sezon 2025 ponownie przesuwa granice zarówno pod względem technologii, jak i emocji

25 lutego 2025
Test opon 2024
Test opon 2024
EVO TEST OPON 2024 - w corocznym teście wyłaniamy najlepsze opony

Myślisz o wyposażeniu swojego samochodu sportowego w komplet najlepszych opon?

25 lutego 2025
Land Rover Defender Soft Top V8 prezentacja
Land Rover / Defender
Land Rover Defender V8 Soft Top - terenowy kabriolet z dudniącym V8

Tak mógłby wyglądać Defender Octa gdyby powstał 25 lat temu - oto najnowszy “klasyk” od Land Rovera.

25 kwietnia 2025
Ferrari 296 VS spyshot
Ferrari / 296 VS
Duchowy następca 458 Speciale - Ferrari 296 VS - coraz bliżej premiery

Z mocą ponad 850 KM nowe Ferrari 296 VS będzie jedną z najgorętszych premier 2025 roku.

25 kwietnia 2025
Mercedes-AMG E53 Brabus 700
Brabus
Brabus Mercedes-AMG E53 dobił mocą do poziomu 911 GT2 RS

Brabus opracował własną wersję flagowej klasy E od AMG, ale pod maską nadal spoczywa R6, nie V8.

24 kwietnia 2025
Porsche 911 Spirit 70 premiera
Porsche / 911
Porsche 911 Spirit 70 to GTS Cabriolet nawiązujący stylem do lat 70.

Nowe 911 od Porsche Heritage, na swoje szczęście lub nieszczęście, inspirowane jest latami 70. i 80.

23 kwietnia 2025
Ferrari EV crossover
Ferrari
Oficjalnie: Ferrari Elettrica zadebiutuje w październiku 2025

Ferrari zaprezentuje swoje pierwsze EV jeszcze w tym roku, a jego nazwa to po prostu Elettrica.

22 kwietnia 2025
Renault 5 Turbo 3E produkcyjne
Renault / 5 Turbo
Renault 5 Turbo 3E to najdroższy hot hatch w historii. Ponad 700 tys.!

Nowe elektryczne Renault 5 Turbo 3E kosztuje tyle co używane supersamochody Ferrari czy McLarena.

22 kwietnia 2025
Audi A5 limousine test PL
Audi / A5
Audi A5 Limousine - klasyka nowej ery

Odświeżony model zastępuje kilka pozycji w ofercie Audi. Czy będzie to sukces?

22 kwietnia 2025
Porsche 911 GT3 992.2 manual
Porsche / 911 GT3
Porsche 992.2 GT3 to najszybszy samochód z manualem na Nürburgringu

Nowe Porsche 911 GT3 992.2 ustanowiło rekord okrążenia Nürburgringu wśród aut ze skrzynią ręczną.

17 kwietnia 2025
Hennessey Venom F5 Evolution prezentacja
Hennessey / Venom F5
Nowy Hennessey Venom F5 Evolution ma dwa razy tyle mocy co Veyron

W drodze do przebicia bariery 500 km/h teksański Hennessey prezentuje kolejne wcielenie Venoma F5.

17 kwietnia 2025
Genesis GMR-001 WEC 2026
WEC
Genesis GMR-001 z silnikiem V8 zmierzy się z Ferrari w Le Mans

W 2026 roku na starcie 24h Le Mans stanie zespół Genesis Magma Racing z modelem GMR-001.

16 kwietnia 2025
2026 Lamborghini Urus Performante spyshot
Lamborghini / Urus Performante
Nowe Lamborghini Urus Performante coraz bliżej premiery

Niedługo poznamy nowe Lamborghini Urus Performante - rywala Astona DBX707 i Ferrari Purosangue.

15 kwietnia 2025
Włókna węglowe zakaz 2029
Rynek
Parlament Europejski planuje zakazać używania włókien węglowych

Unijni urzędnicy wzięli na celownik włókna węglowe, których rozpad jest szkodliwy dla zdrowia.

15 kwietnia 2025